یکی از اولین اصطلاحاتی که در آموزش فارکس با آن مواجه می‌شوید، اسپرد است! اسپرد یک مفهوم بسیار ساده است اما جزئیاتی مهمی در رابطه با آن وجود دارد. جدا از اهمیت این اصطلاح، عبارت اسپرد معمولا با یک‌سری دیگر از اصطلاحات مانند کمیسیون اشتباه گرفته می‌شود و با توجه به این موضوعات، نیاز است تا مفهوم اسپرد را به‌شکل جزئی بررسی کنیم؛ برخی از نکات مهم عبارت‌اند از:
- اسپرد در فارکس یعنی چه؟
- کاربرد اسپرد در فارکس چیست؟
- نحوه محاسبه اسپرد در فارکس
- انواع اسپرد در فارکس
- تفاوت کمیسیون و اسپرد چیست؟
در صورتی‌که مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر در باره مفهوم اسپرد هستید، تا انتهای این نوشته همراه ما باشید.
اسپرد در فارکس یعنی چه؟
اسپرد یا شکاف قیمت در فارکس و سایر بازارهای مالی، عبارت است از اختلاف قیمت بین قیمت درخواستی فروش و قیمت پیشنهادی خرید. اسپرد در واقع نوعی کارمزد است که توسط کارگزاری و در ازای ارائه خدمات به کاربران ارائه می‌شود. برای درک بهتر این مفهوم، به این مثال توجه کنید:
فرض کنید به‌تازگی یک موبایل آکبند را خریداری کرده‌اید. به‌محض اینکه این موبایل را روشن کنید، موبایل دست دوم به حساب آمده و اگر بخواهید آن را بفروشید، باید یک قیمت پایین‌تر از قیمت خرید را روی موبایل بگذارید. دلیل این اختلاف قیمت، استهلاک موبایل است؛ هرچند که این استهلاک کم باشد اما به هر جهت، منظور می‌شود. شرایط بازارهای مالی دقیقا مانند معاملات واقعی است به این شکل که قیمت خرید همیشه بالاتر از قیمت فروش یک دارایی است و حال در معاملات بازار فارکس، مقدار استهلاک درواقع همان دستمزد بروکر است. البته لازم به‌ذکر است که عوامل دیگری مانند نوسانات بازار، اخبار و اتفاقات غیرمنتظره هم می‌توانند در تعیین اسپرد تاثیرگذار باشند و به همین دلیل است که در بسیاری از کارگزاری‌ها مانند بروکر FX24، اسپرد اغلب به‌شکل شناور تعیین می‌شود.
کاربرد اسپرد در فارکس چیست؟
اسپرد چیزی است که توسط کارگزاری‌ها تعیین می‌شود و کاربرد اصلی آن نیز جبران ریسک بروکرها برای هماهنگ کردن سفارش‌های مختلف خرید و فروش در نقاط مختلف دنیا است. بروکرها در واقع واسطه معاملات هستند که وظیفه انجام هماهنگی‌های مورد نیاز برای معامله بین فروشنده و خریدار را دارند. حال فرض کنید که در یک معامله، فروشنده از اسپانیا باشد و خریدار از آمریکا؛ با توجه به این شرایط، این دو شخص نمی‌توانند مستقیم معامله کنند و باید این معامله توسط بروکرها صورت بگیرد که این فرایند همیشه با ریسک همراه است. به‌عنوان مثال، ممکن است که بروکر سفارش خرید را در یک قیمت مشخص دریافت کرده اما پیش از اینکه یک فروشنده برای آن پیدا شود، ارزش جفت ارز افزایش پیدا کند. به‌واسطه همین ریسک، بروکرها بخش کوچکی از معامله را به‌عنوان جبران‌کننده ریسک معاملات دریافت می‌کنند که همان اسپرد است.
جدا از بحث جبران ریسک، دریافت اسپرد یک منبع درآمد بسیار خوب برای بروکرها است. با وجود اینکه مقدار اسپرد خیلی قابل توجه نیست اما از آنجا که حجم معاملات در بروکرها بالا است، این مقدار کم اسپرد در طول زمان جمع شده و به مقدار قابل توجهی تبدیل می‌شود.
نحوه محاسبه اسپرد در فارکس
همانطور که پیشتر گفته شد، اسپرد اختلاف قیمت بین دو قیمت خرید و فروش است و برخی عوامل دیگر نیز بر مقدار آن تاثیرگذار هستند و از این رو، مقدار ثابتی برای آن وجود ندارد و باید از طریق یک فرمول مقدار اسپرد در فارکس را تعیین کرد. محاسبه اسپرد در فارکس با استفاده از مفهوم پیپ صورت می‌گیرد. پیپ عبارت است از کوچک‌ترین واحد حرکت قیمت یک جفت ارز در فارکس که در اکثر جفت ارزهای موجود در بازار فارکس با برابر 0.0001 است.
فرمول محاسبه اسپرد در فارکس بسیار ساده است. برای این کار تنها لازم است که قیمت درخواستی فروش را از قیمت پیشنهادی خرید کم کنید. به‌عنوان مثال، جفت ارز یورو / دلار آمریکا را در نظر بگیرید. در این جفت ارز قیمت خرید ۱.۱۰۵۱ و قیمت فروش ۱.۱۰۵۳ است. با کم کردن این دو قیمت از هم، میزان اسپرد آن معادل ۲ پیپ خواهد بود.
انواع اسپرد در فارکس
اسپرد به‌شکل کلی به دو دسته ثابت و شناور تقسیم‌بندی می‌شود. اینکه در معاملات شما با کدام یک از این اسپردها وجود داشته باشد، به بروکر انتخابی‌تان بستگی دارد و همچنین اینکه کدام نوع مناسب‌تر است، باز هم چیزی نیست که بتوان به‌شکل کلی گفت و به معامله‌ای که انجام می‌دهید بستگی دارد. هر دو نوع اسپرد را در ادامه بررسی کرده‌ایم.
اسپرد ثابت
اسپرد ثابت اسپردی است که بدون توجه به نوسانات بازار از معاملهگران دریافت می‌شود. این نوع اسپرد معمولا در بروکر‌هایی وجود دارد که میز معامله دارند اما به نوسانات بازار اهمیت نمی‌دهند. کارگزاری‌هایی که دارای میز معاملاتی هستند، موقعیت‌های معاملاتی زیادی را از ارائه‌دهنده‌های آب و برق مالی خریداری می‌کنند و در نهایت، این موقعیت‌ها در ابعاد کوچک‌تر به مشتریان بروکر فروخته می‌شود. به‌عبارت دیگر، بروکر به‌عنوان طرف مقابل معامله، در مقابل معاملهگران قرار می‌گیرد. با توجه به این شرایط، بروکرها توانایی کنترل قیمت‌ها را دارند و نوسانات قیمت دیگر مهم نیست. اسپرد ثابت برای معاملاتی با تغییرات ثابت‌تر و اطمینان بیشتر مناسب است.
اسپرد شناور
اسپرد شناور نوع رایج‌تر اسپرد است که در اغلب بورکر‌ها ارائه می‌شود. اسپرد شناور اسپردی است که به‌شکل تغییرات نسبی تعیین شده و به قیمت‌ها و نوسانات بازار واکنش نشان می‌دهد. بروکرهای ارائه‌کننده این نوع اسپرد اجازه می‌دهند تا شرایط بازار میزان اسپرد را تعیین کند. این نوع اسپرد به‌عنوان نتیجه‌ای از عرضه و تقاضای بازار شکل می‌گیرد و تغییر می‌کند. اسپرد شناور توسط کارگزاری‌هایی استفاده می‌شود که میز معاملاتی ندارند. اسپرد شناور بیشتر برای معاملاتی که به تغییرات بازار و شرایط نوساناتی واکنش نشان می‌دهند، مناسب است.
عوامل تاثیرگذار در مقدار اسپرد
هر بروکر برای تعیین مقدار اسپرد دریافتی، چه اسپرد ثابت و چه شناور باید به یک‌سری فاکتورهای موجود در بازار توجه کند. در ادامه تمام مواردی که در تعیین میزان اسپرد نقش دارند را بررسی کرده‌ایم.
عرضه و تقاضا
یکی از مهم‌ترین مواردی که در تعیین اسپرد می‌تواند نقش داشته باشد، عرضه و تقاضا است! هرچقدر که تقاضا برای یک ارز در بازار فارکس بالاتر باشد، میزان اسپرد آن کم‌تر می‌شود چراکه افزایش تقاضا برای برای یک دارایی نشان‌دهنده علاقه بالای معاملهگران به آن دارایی است و از آنجا که همه بروکرها تمایل به جذب معاملهگران بیشتر دارند، سعی می‌کنند طرفداران آن دارایی را با اسپرد کم‌تر جذب کنند. همچنین برعکس این موضوع نیز امکان‌پذیر است و افزایش عرضه یک دارایی می‌تواند منجر به افزایش اسپرد شود.
حجم معاملات
همانطور که پیشتر گفته شد، اسپرد یک منبع درآمد برای بروکرها است و هرچند که مقدار آن روی هر معامله کم است، اما با افزایش حجم معاملات میزان درآمد نیز بالاتر خواهد رفت. سیاست کلی بروکرها این است که یک رابطه معکوس بین حجم معاملات و اسپرد برقرار کنند و این شرایط باعث می‌شود تا در زمان افزایش حجم معاملات، میزان اسپرد دریافتی پایین‌تر بیاید. با این کار، نه‌تنها درآمد بروکر کم‌تر نمی‌شود، بلکه برعکس، می‌تواند از اسپرد پایین خود به‌عنوان یک مزیت رقابتی استفاده کرده و معاملهگران بیشتری را جذب کند.
نقدینگی ارز مورد نظر
به‌صورت کلی هرچقدر که میزان نقدینگی یک بازار بالاتر باشد، میزان اسپرد آن پایین‌تر است. البته لازم به‌ذکر است که میزان نقدینگی دارایی‌های مختلف در بازارهای مالی کاملا متفاوت است.
وضعیت بازار و رویداد‌های مهم
اسپرد در فارکس مانند تقریبا هر مفهوم دیگری نسبت به شرایط بازار و اتفاقات خاص از خود واکنش نشان می‌دهد. این موضوع دور از ذهن هم نیست؛ به‌عنوان مثال فرض کنید که حجم معاملات به‌واسطه یک اتفاق غیر منتظره، مانند جنگ، پاندمی یا حتی یک توییت ساده از طرف یک شخص مطرح پایین بیاید؛ در این شرایط، با توجه به تاثیر حجم معاملات در اسپرد که پیشتر بررسی کردیم، اسپرد هم بالاتر خواهد رفت.
تفاوت کمیسیون و اسپرد
کمیسیون و اسپرد دو مفهوم کاملا متفاوت و جدا از هم هستند که معمولا زیاد با هم اشتباه گرفته می‌شوند. کمیسیون نیز مانند اسپرد نوعی کارمزد است اما ساز و کاری کاملا متفاوت دارد؛ کمیسیون کارمزدی است که بروکر در هر معامله و در ازای ارائه خدمات و اجرای معامله از معاملهگران دریافت می‌کند و هیچ ربطی به مفهوم جبران ریسک ندارد. البته خود موضوع کمیسیون هم جزئیات مفصلی دارد که بررسی آن در این نوشته نمی‌گنجد.
به هر جهت، کمیسیون و اسپرد هر دو از سمت کارگزاری تعیین می‌شوند به این شکل که برخی از بروکرها تنها اسپرد دریافت می‌کنند، برخی تنها کمیسیون و برخی دیگر هر دو کارمزد را برای معاملات دریافت می‌کنند.
چگونه مقدار اسپرد را در معاملات خود مدیریت کنیم؟
گرچه که تعیین اسپرد تماما به‌عهده کارگزاری است اما معاملهگران می‌توانند برای مدیریت بهتر و کاهش میزان اسپرد تا حد امکان، کارهایی انجام دهند. همین که به عوامل تاثیرگذار در تعیین میزان اسپرد توجه کنید، می‌توانید راه‌های کاهش آن را هم متوجه شوید. به‌عنوان مثال، همانطور که پیشتر گفته شد، با افزایش حجم معاملات، میزان اسپرد کاهش پیدا می‌کند و با توجه به همین موضوع، توصیه می‌شود که در ساعاتی به معامله بپردازید که تعداد معاملهگران حاضر در بازار زیاد باشد.
همچنین توصیه دیگر، انجام ندادن معامله در جفت ارز‌هایی با حجم معاملاتی پایین است. کارگزاری‌ها معمولا تلاش می‌کنند تا معاملهگران علاقه‌مند به جفت ارزهای معروف مانند پوند / دلار را راضی نگه دارند تا معاملهگران علاقه‌مند به جفت ارزهای کم‌تر شناخته شده.
چه میزان اسپرد را می‌توان اسپرد مطلوب دانست؟
از آنجا که تعیین اسپرد، چه به‌شکل شناور و چه به‌شکل ثابت به‌عهده بروکرها است، بعضا دیده می‌شود که برخی بروکرها مقادیر غیر منطقی را از معاملهگران طلب می‌کنند. در صورتی‌که مقدار اسپرد چه به‌شکل غیر منطقی پایین و چه به‌شکل غیر منطقی بالا باشد، باید نسبت به بروکر ارائه‌دهنده مشکوک شده و بیشتر درباره‌اش تحقیق کنید.
تعیین اسپرد به‌شکل کلی امکان‌پذیر نیست و برای این کار توصیه می‌شود که اسپرد مربوط به جفت ارزهای محبوب را در چند بروکر مختلف بررسی کنید و در صورتی‌که اسپرد بروکرها نزدیک به هم بود، می‌توان به حدود درست اسپرد در بازار پی برد. این کار را برای سایر جفت ارزهای کم‌تر شناخته شده نیز می‌توان انجام داد. البته لازم به‌ذکر است که معمولا اسپرد تعیین شده برای جفت ارزهای مختلف در بروکرهای معتبر بین‌المللی، مقدار مناسب و مطلوبی هستند. لازم به ذکر است که اغلب بروکرها برای جذب مشتری بیشتر تلاش می‌کنند تا میزان اسپرد خود را به شکل منطقی تعیین کنند و یکی از دلایل تمایل بالا به افتتاح حساب در بروکر FX24 و بسیاری دیگر از بروکرها، دقیقا همین اسپرد مناسب است.
آیا میزان اسپرد می‌تواند در تحلیل‌ها تاثیر گذار باشد؟
با توجه به مفاهیمی که تا به اینجا بررسی کردیم، اسپرد صرفا یک مفهوم ساده در فارکس است که به‌نظر، نقشی در تحلیل‌ها ندارد؛ اما دقیقا برعکس، در صورتی‌که قصد انجام یک معامله را دارید، باید حتما مقدار اسپرد را در نظر بگیرید چراکه پایین یا بالا بودن آن می‌تواند در نتایج تحلیل‌های شما تاثیر داشته باشد. بالا بودن اسپرد معامله یک دارایی می‌تواند نشان‌دهنده تقاضای پایین برای یک دارایی باشد و این امر نشان می‌دهد که افراد کم‌تری حاضر به معامله آن دارایی هستند. همچنین پایین بودن اسپرد هم می‌تواند نشانه‌ای از مشتاقان بیشتر برای معامله یک دارایی باشد. حال تصمیم با شما است که کدام مورد را انتخاب کنید.
کلام آخر
در بازارهای مالی، اصطلاحات زیادی وجود دارند که گرچه در یک کلمه بیان می‌شوند، اما جزئیات مختلفی برای‌شان وجود دارد. اسپرد، یکی از همین اصطلاحات است؛ اسپرد را به‌شکل خلاصه می‌توان اختلاف قیمت بین قیمت درخواستی فروش و قیمت پیشنهادی خرید در نظر گرفت که به مدیریت ریسک بروکرها کمک می‌کند و داشتن درک درست از آن می‌تواند در موفقیت در فارکس و سایر بازارهای مالی بسیار تاثیرگذار باشد.
موضوعاتی که در این نوشته بیان شدند، عبارت بودند از مفهوم اسپرد، انواع اسپرد، شیوه محاسبه اسپرد و سایر جزئیات مربوط و امید است که مطالب مذکور مورد توجه شما قرار گرفته باشند.
