در شریعت اسلام، قوانین مشخصی برای فعالیت‌های مالی وجود دارند و مفاهیمی مانند ربا و … هستند که مسلمانان در تمامی فعالیت‌های مالی خود به آنها توجه می‌کنند. همین قوانین و مفاهیم بود که برای سال‌ها مسلمانان جهان که جمعیت قابل توجهی هم دارند را از بازارهای مالی دور نگه داشته بود. با توجه به همین مشکل، بروکرها حساب‌هایی را تحت عنوان حساب اسلامی تنظیم کردند که تا حد امکان با شریعت اسلامی مطابقت دارد. برخی از ویژگی‌های این حساب‌ها عبارت‌اند از:
- عدم پرداخت سود یا ربا
- امکان معامله جفت ارزها با بهره شبانه بالاتر
- تطابق حداکثری با تمامی قوانین مالی در شریعت اسلام
اگر شما نیز دغدغه فعالیت در چارچوب شرعی اسلام در بازارهای مالی را دارید، در ادامه این نوشته همراه ما باشید تا به‌بررسی تمامی جزئیات حساب‌های اسلامی در فارکس بپردازیم.
سواپ چیست؟
پیش از بررسی اینکه حساب اسلامی چیست، باید بررسی کنیم که سواپ در فارکس چه مفهومی دارد چراکه مشکل شریعت اسلام دقیقا با همین مفهوم سوآپ است! زمانی‌که یک معامله بیشتر از 24 ساعت باز می‌ماند، به کارمزدی بیشتری از حالت عادی نیاز دارد که به این کارمزد هزینه ویژه، بهره شبانه یا سواپ گفته می‌شود. در شریعت اسلام اخذ کارمزد مشکلی ندارد اما سود یا بهره به هر شکلی حرام است و به همین واسطه، افراد پایبند به قواعد اسلامی در معاملاتی که سواپ در آنها لحاظ می‌شود شرکت نمی‌کنند.
حساب اسلامی چیست؟
همانطور که گفته شد، شریعت اسلام با هرگونه بهره مشکل دارد و از آنجا که سواپ نوعی بهره است، مشخصا حساب‌های اسلامی حساب‌هایی هستند که سواپ یا بهره شبانه در آنها لحاظ نمیشود. در قواعد اسلامی، وام‌دهنده باید در ریسک وام‌گیرنده شریک باشد اما در ساز و کار عادی فارکس، تمامی ریسک متوجه حال معامله‌گر بوده و این امر از نظر اسلام حرام است. مشکل اصلی بازارهای مالی از دیدگاه اسلام، انباشت سود است که از راه‌های مختلفی اتفاق می‌افتد اما در حساب‌های اسلامی، این مشکل تحت هیچ شرایطی وجود نداشته و هیچ انباشت سودی صورت نمی‌گیرد.
اگر بخواهیم به‌بیان ساده و به‌شکل خلاصه بگوییم، حساب اسلامی در فارکس حسابی است که مطابقت کامل با قوانین مالی در شریعت اسلام را دارد و تنها توسط برخی از بروکرها ارائه می‌شود.
کدام بروکرها حساب اسلامی دارند؟
ارائه حساب‌های اسلامی از سمت بروکرها، گرچه که می‌تواند به افزایش تعداد مشتریان و تراکنش‌های بروکر کمک‌کننده باشد اما به هر جهت ریسک‌های زیادی دارد و از این رو، همه بروکرها این کار را انجام نمی‌دهند. البته تعداد بروکرهایی که حساب‌های اسلامی را ارائه می‌دهند نیز کم نیست. در ادامه معروف‌ترین و بهترین بروکرهای ارائه‌کننده حساب‌های اسلامی را بررسی کرده‌ایم.
بروکر آلپاری
بروکر آلپاری از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین بروکرهای جهان است که در سال 1998 و در کشور روسیه تاسیس شد. این بروکر در پلتفرم متاتریدر 4 از حساب اسلامی بدون سواپ پشتیبانی می‌کند. این بروکر با ایرانیان همکاری دارد و می‌توانید به‌سادگی در ایران و با کم‌ترین هزینه برای افتتاح حساب در آلپاری اقدام کنید. به‌صورت کلی، در بروکر آلپاری جفت ارزها و فلزات 30 روز و شاخص‌ها 7 روز بدون سواپ هستند؛ البته به جز جفت ارزهای RUB.
بروکر USGFX
بروکر USGFX که متاسفانه به‌تازگی همکاری خود را با ایرانیان قطع کرده است، یکی از مطرح‌ترین بروکرهای جهان به‌شمار می‌رود که معامله نماد‌های معتبر زیادی را از طریق حساب‌های اسلامی امکان‌پذیر کرده. برای دسترسی به خدمات حساب اسلامی این بروکر باید از طریق حساب میکرو اقدام کنید.
بروکر ارانته
بروکر ارانته یک بروکر تازه‌تاسیس است که در سال 2018 و در قبرس ثبت شده که در بین مسلمانان جهان محبوبیت بسیار زیادی دارد. این بروکر در هیچ حسابی و بر روی هیچ نمادی سوآپ دریافت نمی‌کند و می‌توان گفت که ایده آل‌ترین رفتار را در مقابل کاربران مسلمان دارد. البته لازم به‌ذکر است که مدت‌زمان عدم دریافت سواپ تنها 7 روز است و پس از آن سواپ دریافت می‌گردد. همچنین برای اینکه بتوانید از این خدمات استفاده کنید، باید واجد شرایط شناخته شوید.
بروکر لایت فایننس
بروکر لایت فارکس که در ایران با نام لایت فایننس شناخته می‌شود، در سال 2005 و در جزایر مارشال تاسیس شده و مدت زمان زیادی است که حساب‌های اسلامی خود را با شرایط بسیار مناسب و طیف وسیعی از نماد‌های معاملاتی در متاتریدر 4 ارائه می‌کند.
بروکر اف بی‌اس
اف بی اس از پر افتخار‌ترین بروکرهای جهان است که در سال 2009 شروع به‌کار کرد و همواره تلاش کرده تا بهترین شرایط را برای کاربران مسلمان فراهم کند. این بروکر به تمام کاربران مسلمان خود، خدمات بدون هزینه اضافه و سواپ ارائه می‌کند.
بروکر FX24
بروکر FX24 یکی از جدید‌ترین بروکرها در حال حاضر جهان است که در جمهوری آذربایجان تاسیس شده. با توجه به بستر تاسیس این بروکر یک کشور اسلامی است، قوانین آن نیز تا حد امکان مطابق با شریعت اسلام تنظیم شده. البته که در حال حاضر این بروکر زیرساخت‌های حساب‌های اسلامی را مانند موارد قبلی ندارد اما پیش‌بینی می‌شود که به‌زودی این بروکر نیز به ارائه‌دهندگان حساب‌های اسلامی اضافه شود.
بروکر آمارتکس
آمارتکس از سال 2007 فعالیت خود را شروع کرده و امروزه در بسیاری از کشور‌های جهان نمایندگی دارد. در این بروکر می‌توانید برای تغییر حساب جاری خود به حساب اسلامی درخواست بدهید تا دیگر روی جفت‌ارزها و فلزات سوآپ به‌شما تعلق نگیرد. البته لازم به‌ذکر است که کریپتو و شاخص‌ها کماکان دارای سوآپ خواهند بود. در این بروکر، شرایط سواپ فری تنها برای جفت ارزها و فلزات اعمال می‌شود.
بروکر فیبوگروپ
فیبوگروپ یک بروکر با سابقه 25 ساله است که با ایرانیان همکاری نزدیکی دارد. در این بروکر در متاتریدر 4 می‌توان از حساب‌های اسلامی استفاده کرد. البته لازم به‌ذکر است که ارائه خدمات حساب اسلامی در این بروکر خیلی قوی نیست. حساب فری سواپ در فیبوگروپ فقط قابل ارائه در حساب MT4 Fixed است به‌شکل 7 روز بدون سواپ، سپس با کمیسیون هفتگی از 50 تا 150 دلار به ازای هر لات (بسته به نماد).
بروکر آی اف سی (IFC)
آی اف سی بروکر بالغ بر 17 سال است که سابقه فعالیت به‌عنوان کارگزاری فارکس را دارد و از آنجا که در سرتاسر دنیا شناخته شده است، برای جذب کاربران مسلمان حساب‌های اسلامی را با شرایط بسیار مناسب ارائه می‌کند. البته که برخی از کاربران در سال‌های اخیر از تخلف در حساب‌های اسلامی بروکر آی اف سی شکایت کرده‌اند اما تا به امروز مدرکی برای این امر وجود نداشته و این شکایت‌ها صرفا ادعا هستند.
بروکر HYCM
HYCM را می‌توان از با سابقه‌ترین بروکرهای جهان دانست که بیش از 40 سال سابقه فعالیت دارد! در این بروکر از صاحبان حساب‌های اسلامی تا 14 روز اول باز بودن معامله هیچگونه سواپی دریافت نمی‌گردد و همچنین اینکه باحساب‌های اسلامی این بروکر می‌توانید طیف وسیعی از نماد‌ها را به سادگی معامله کنید. حساب‌های فری سوایپ این بروکر تا 14 روز سواپ دریافت نمی‌کند و سپس کمیسیون شبانه 5 دلاری دریافت می‌شود.
بروکر اوربکس
اوربکس یکی از بروکرهای با سابقه و فعال در ایران است که حساب‌های اسلامی را با شرایط مناسبی در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. در این بروکر، حساب‌های فری سوایپ تا 10 روز هیچ سوالی دریافت می‌کنند و بعد از آن به ازای هر شب 5 دلار به ازای هر لات سواپ دریافت می‌شود.
کمیسیون حساب اسلامی چگونه است؟
در حساب‌های اسلامی، معامله‌گر در بازه زمانی که بروکر مشخص می‌کند می‌توانند از پرداخت سواپ معاف باشند اما به هر جهت موظف به پرداخت سایر هزینه‌های جاری ترید مانند کمیسیون، اسپرت، مارجین و … هستند. البته هزینه‌های مذکور از نظر شریعت اسلام هیچ ممنوعیتی دارند و صرفا هزینه‌های اداری خدماتی بروکرها به شمار می‌روند. آنچه که در اسلام حرام است، سود مبادله‌ای یا همان سواپ است.
حال شاید بپرسید که عدم دریافت سواپ به درآمد بروکرها صدمه وارد می‌کند؟ سوآپ بخش زیادی از هزینه‌های جای بروکرها را تامین می‌کند و عدم پرداخت آن منجر به کاهش درآمد بروکر می‌شود. به همین جهت، بروکرها رای جبران این مشکل، کارمزدیا کمیسیون ثابتی را در حساب‌های اسلامی که پوزیشن باز بیشتر از 24 ساعت دارند اعمال می‌کنند که از نظر شریعت اسلام نیز پرداخت این کمیسیون‌ها مشکلی ندارد.
مزایا و معایب حساب‌های اسلامی
حساب اسلامی در فارکس طرفداران زیادی دارد و همانطور که پیشتر بررسی شد، بروکرهای زیادی هستند که از این حساب‌ها استفاده می‌کنند. اما از آنجا که در این حساب‌ها سواپ پرداخت یا دریافت نمیشود، حتی با وجود دریافت کارمزد یا میسیون ثابت باز هم مشکلاتی در فرایندهای معاملاتی وجود خواهد داشت. از این رو، پیش از انتخاب حساب‌های اسلامی برای معامله، توصیه می‌شود که حتما مزایا و معایب این حساب‌ها را که در ادامه بررسی کرده‌ایم در نظر بگیرید.
مزایا:
- کسب درآمد حلال: یکی از بزرگترین سوالات مسلمانان علاقه‌مند به بازارهای مالی این است که آیا درآمد فارکس حلال است یا نه؟ با استفاده از حساب‌های اسلامی می‌توان مطمئن شد که درآمد کسب شده کاملا حلال است.
- عدم نیاز به پرداخت هزینه‌های شبانه: در حساب‌های اسلامی برای مدت زمان طولانی نیازی به پرداخت سواپ وجود ندارد و این امر می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های معاملات شود.
- قرارداد مضاربه: در حساب‌های اسلامی هر دو طرف معامله در سود و زیان شریک هستند
معایب:
- به واسطه عدم وجود سواپ، ممکن است بعضا نیاز به پرداخت کمیسیون با مبالغ بالا نیاز باشد
- محدودیت در معاملات: در حساب‌های اسلامی می‌توان روی همه جفت ارزها پوزیشن گرفت
- احتمال ضرر بالا:در حساب‌های اسلامی معامله‌گر نمی‌تواند از پرداخت سود در برخی پوزیشن‌ها استفاده کند
آیا فعالیت در فارکس حلال است؟
با وجود اینکه برخی از رکوردها حساب‌های اسلامی را بدون دریافت سواپ که نوعی بهره است ارائه می‌کنند، اما باز هم برخی شب‌هات از سمت مراجع اسلامی درباره حلال بودن فعالیت در بازار فارکس وجود دارد. بدون شک دریافت بهره یا پرداخت بهره به شکل سواپ یا هر نوع دیگری حرام است اما ماجرا تنها به سواپ ختم نمیشود. موضوع دیگری که جای بحث دارد، نوع داد و ستد است. در اسلام داد و ستد باید به شکل دست به دست و در لحظه باشد اما از آنجا که امروزه بسیاری ا تجارت‌ها آنلاین شده، طبق نظر مراجع اسلامی، تجارت‌های آنلاین زمانی حلال هستند که پرداخت در آنها در لحظه باشد. موضوع دیگر، سهام مورد نظر شما است. در اسلام خرید و فروش سهام هیچ مانعی ندارد، مگر اینکه شرکتی که سهام آن را خریداری می‌کنید، بر خلاف شریعت اسلام فعالیت کند.
با توجه به موارد مذکور، اگر شرایط فعالیت در بازار فارکس به نحوی باشد که تراکنش در لحظه انجم شود، سهام خریده یا فروخته شده مربوط به شرکت‌های مناسب باشند و از همه مهم‌تر در فرایند معاملات هیچگونه بهره‌ای دریافت و پرداخت نشود، فعالیت در فارکس مانع شرعی ندارد.
روش افتتاح حساب اسلامی در بروکرها
ایجاد حساب اسلامی در بروکرها در همه بروکرها یک فرایند داشته و تنها در جزئیات متفاوت است. پیش از هر چیزی برای انتخاب یک بروکر ارائه دهنده حساب اسلامی، باید به سوابق بروکر دقت کرده و رگولاتوری آن را بررسی کنید تا از معتبر بودن آن اطمینان کسب شود. پس از انتخاب کارگزاری، باید طبق روال عادی هر بروکر، برای افتتاح حساب اقدام کنید؛ زمانی که پول واریز کردید و حساب شما تایید شد، باید برای تغییر حساب به حساب اسلامی درخواست بدهید.در این مرحله، بروکرتان یک سری مدارک را از شما درخواست می‌کند و پس از اینکه مدارک بررسی و تایید شدند، حساب شما به حساب اسلامی تغییر پیدا خواهد کرد. لازم به ذکر است که معمولا در اکثر بروکرها بعد از تبدیل حساب به حساب اسلامی، دیگر امکان بازگرداندن حساب به حالت عادی وجود ندارد.
کلام آخر
فعالیت افراد مسلمان در بازارهای مالی خصوص فارکس همواره با دشواری هایی مواجه بوده چرا که شریعت اسلام قوانین سفت و سختی در رابطه با تجارت و داد و ستد دارد. از این رو، برخی بروکرها برای اینکه بتوانند مسلمانان را برای فعالیت در بازار فارکس جذب کنند، حساب هایی را تحت عنوان حساب های اسلامی طراحی کرده اند که هیچگونه بهره یا سواپی به هیچ شکل در آنها پرداخت نمیشود. بررسی حساب های اسلامی و مزایا و معایب آن، موضوعات بودند که در این نوشته بررسیکردیم و امید است که مطالب گفته شده مورد توجه شما قرار گرفته باشند.
